Δεν υπάρχει άλλο σύμπλεγμα νησιών στον κόσμο που να φλογίζει τη φαντασία εκείνων που κάτι λίγα έχουν ακούσει για τη θεωρία της εξέλιξης όσο τα Γκαλάπαγκος.

Νησιά που κάποτε τα θεωρούσαν καταραμένα, νησιά θρυλικά, νησιά «μαγεμένα», αφού το 1835 τα επισκέφθηκε ο 26χρονος Κάρολος Δαρβίνος που «έριξε μια φευγαλέα ματιά στο μυστικό τους». Τα τηλεοπτικά «Γκαλάπαγκος» είναι ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του BBC σε τρία μέρη (το τελευταίο απόψε στον ΣΚΑΪ).

Θα μου πείτε, εδώ ο κόσμος καίγεται, ποιος νοιάζεται για μια χούφτα άγονα νησιά στην άλλη άκρη της γης; Ομως ακριβώς επειδή ο κόσμος μας, όπως τον ξέραμε, καίγεται, αξίζει να ρίξουμε κι εμείς μια φευγαλέα ματιά σε έναν άλλο κόσμο που καίγεται εδώ και χιλιάδες χρόνια: φλέγεται, αλλάζει, επιβιώνει. Τα Γκαλάπαγκος είναι η χαρά του φυσιοδίφη, του βιολόγου, του γεωλόγου, αλλά και η πρόσκαιρη χαρά του τηλεθεατή, αφού μας υπενθύμισαν ότι η ζωή δεν είναι μόνο σκάνδαλα, μέτρα, ύφεση και ΔΝΤ.

Τα 13 νησιά και οι 100 βραχονησίδες των Γκαλάπαγκος, που βρίσκονται στον Ισημερινό, περίπου 1.000 χλμ. από τη νοτιοαμερικανική ακτή, σχηματίστηκαν (και εξακολουθούν να σχηματίζονται) από την πυρακτωμένη λάβα που κοχλάζει στα σωθικά τους. Δεν είναι τα μοναδικά ηφαιστειογενή νησιά στον κόσμο, όμως αυτό που επηρέασε καθοριστικά τη μορφολογία, την πανίδα και τη χλωρίδα τους δεν είναι το «πώς» αλλά και το «πού» γεννήθηκαν, αφού σ’ αυτή την περιοχή του Ειρηνικού σμίγουν τέσσερα διαφορετικά θαλάσσια ρεύματα που ο συνδυασμός τους οδηγεί σε εκπληκτικές μορφές ζωής. Μη φανταστείτε τρυφερούλια, χαριτωμένα ζωάκια: «για να επιβιώσεις εδώ πρέπει να είσαι τέρας... ή απλώς διαφορετικός». Σπίνοι (13 είδη), γιγάντιες χελώνες, μαύρα ιγκουάνα, μαύροι κορμοράνοι, μαύροι δράκοι...

Εδώ ζουν πλάσματα που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον πλανήτη μας και τα οποία έχουν αναπτύξει μοναδικές στρατηγικές επιβίωσης και έχουν προσαρμοστεί με εντυπωσιακό τρόπο στο διαφορετικό περιβάλλον του κάθε νησιού. Οι πρώτοι Δυτικοί που βρέθηκαν εδώ, πριν από πέντε αιώνες, νόμισαν ότι ανακάλυψαν μια επίγεια κόλαση, καθώς «η γη και τα πλάσματά της έμοιαζαν σατανικά». Απειλητικές ρωγμές, μαύρα λιθάρια που άχνιζαν σαν φούρνος, ζώα που έβγαιναν από τη θάλασσα κι έμοιαζαν με προϊστορικά τέρατα. «Αυτό που οι άλλοι έβλεπαν σαν διαβολικό, πανάρχαιο, αναλλοίωτο, ο Δαρβίνος το είδε σαν «παλλόμενο χωνευτήρι ζωής». Εδώ έθεσε στον εαυτό του την κρίσιμη ερώτηση: αφού τα νησιά αυτά άλλαζαν διαρκώς, ήταν δυνατό να αλλάζουν και τα είδη; Δεν συνέλαβε εδώ τη θεωρία της εξέλιξης, όμως πάτησε στο κατώφλι της.

Η αφήγηση που συνοδεύει τις εντυπωσιακές εικόνες είναι υπόδειγμα λιτότητας και ορθού λόγου. Τα νησιά αυτά «δεν άλλαξαν τον κόσμο», όπως είναι ο τίτλος του δεύτερου μέρους του ντοκιμαντέρ, άλλαξαν όμως, μια για πάντα, τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο.

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ< "Εικονογράφημα", 8/6/2010)

Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου BlogThis!Κοινοποίηση στο XΜοιραστείτε το στο FacebookΚοινοποίηση στο Pinterest

Posted In Εικονογράφημα, Ντοκιμαντέρ | 0 comments | edit